De betekenis van procurement en de impact op MKB-bedrijven

Wat betekent procurement voor de hedendaagse zakelijke wereld, en meer specifiek voor het MKB? Voor veel bedrijven vertegenwoordigt de inkoopfunctie een significant aandeel van de omzet, soms oplopend tot 70%. Deze bedrijfskritische functie beïnvloedt niet alleen het kostenplaatje, maar ook de algehele bedrijfsstrategie en innovatiekracht. Het gaat hier niet alleen om het vinden van de laagste prijs, maar evenzeer om het opbouwen van een slim inkoopproces en strategische inkoopstrategie die de doelen van een organisatie realiseren en de impact van leverancierskeuzes optimaliseren. De dynamiek en complexiteit in procurement bieden het MKB kansen om waarde te creëren en een solide fundament te leggen voor groei en succes.

Belangrijkste inzichten

• Procurement is cruciaal voor het realiseren van bedrijfsdoelen door efficiënt goederen, producten en diensten in te kopen.
• Leveranciers hebben een significante invloed op het succes van MKB-ondernemingen.
• Een geïntegreerde inkoopstrategie ondersteunt de totale organisatiestrategie en draagt bij aan onderscheidende klantwaarde.
• Strategische inkoopbeslissingen zijn gefocust op risicobeheersing, innovatie stimulering en maatschappelijk verantwoord ondernemen.
• Inkoopprocessen zijn complex en het verbeteren ervan vereist professionele ontwikkeling en automatisering.
• Technologieën zoals e-procurement en vendor rating optimaliseren het inkoopproces en leveranciersmanagement.
  
  

Wat betekent procurement

Procurement is een cruciaal aspect van de bedrijfsvoering dat de ruggengraat vormt voor het bereiken van de strategische doelstellingen van een organisatie. Het neemt een centrale plaats in binnen het spectrum van inkoopactiviteiten, waarbij het beheren en optimaliseren van de relatie met leveranciers vooropstaat. Het betreft niet slechts het verwerven van producten of diensten tegen de laagst mogelijke kosten, maar het richt zich veel breder op het uitvoeren van een doeltreffend inkoopbeleid dat de kwaliteit en beschikbaarheid van de benodigdheden waarborgt.

De inkoopfunctie binnen een bedrijf is een dynamische rol die samenhangt met verschillende fasen in het inkoopproces - van de aanvankelijke behoeftebepaling tot de uiteindelijke leveranciersevaluatie. Deze integrale benadering zorgt ervoor dat de organisatie op een effectieve wijze kan inspelen op marktontwikkelingen, productinnovaties kan stimuleren en bijdraagt aan een verantwoordelijke en duurzame bedrijfsvoering.

Elke beslissing binnen het procurementproces, of het nu gaat om het selecteren van leveranciers of het onderhandelen over contractvoorwaarden, wordt met inzicht genomen zodat het aansluit bij de bredere visie en missie van het bedrijf. Het beïnvloedt niet alleen de bottom line, maar heeft ook een impact op de efficiëntie, effectiviteit en uiteindelijk het marktsucces van een bedrijf.

• Het selecteren van de juiste leveranciers is essentieel voor productkwaliteit en innovatie.
• Onderhandelen over de prijs beïnvloedt de kostenstructuur en marges direct.
• De kwaliteit van aangekochte goederen en diensten is bepalend voor klanttevredenheid en bedrijfsreputatie.
• Een strategisch inkoopbeleid ondersteunt duurzame en maatschappelijk verantwoorde doelstellingen.

Door de complexiteit en de allesomvattende aard van het vakgebied is het duidelijk dat procurement veel meer omvat dan het simpelweg verzamelen van offertes en het uitvoeren van transacties. Het strategisch belang maakt het tot een van de sleutelfuncties binnen moderne bedrijfsvoering.

De essentiële rol van inkoop in MKB-bedrijven

Inkoopstrategie en inkoopmanagement zijn onmiskenbare componenten geworden van een sterke bedrijfsvoering binnen het MKB. Deze elementen beheren niet alleen de kosten, maar zetten ook de koers uit voor de ontwikkeling van de organisatie. De keuze en beoordeling van leveranciersrelaties zijn fundamentele acties die de succesratio van een organisatie sterk kunnen beïnvloeden.

Het belang van inkoopbeleid

Binnen de inkooporganisatie dient een helder inkoopbeleid aanwezig te zijn dat als leidraad functioneert voor alle inkoopbeslissingen. Middels dit beleid kunnen organisaties hun strategische kwetsbaarheid aanzienlijk verminderen, wat bijdraagt aan stabiliteit en betrouwbaarheid in de leveringsketen.

Inkoopstrategie afgestemd op bedrijfsdoelen

De inkoopstrategie die een bedrijf voert, dient in lijn te zijn met de algemene doelen en aspiraties. Dit betekent dat inkoop een actieve rol speelt bij het vormgeven van het concurrentievoordeel en het inspelen op de marktbehoeften.

• Productinnovatie door intensieve samenwerking met gekwalificeerde leveranciers.
• Klantgerichtheid verzekeren door betrouwbare en kwalitatieve levering.
• Duurzaamheidsdoelen bereiken door milieubewuste inkoopkeuzes.

Impact van leverancierskeuzes

Het zorgvuldig selecteren van leveranciers staat in directe verbinding met het succes van een onderneming. Goede leveranciersrelaties verzekeren tijdige toevoer van essentiële grondstoffen en/of diensten en dragen bij aan een verbeterde inkoopefficiëntie.

• Strategische leverancierskeuzes die risico's beperken.
• Opbouwen van een sterke relatie met leveranciers voor gezamenlijke groei.
• Waarborgen van een evenwichtige verhouding tussen kosten en kwaliteit.
  
  

Strategische inkoopbeslissingen en het MKB

Het beheren van een succesvol MKB vereist attent en intelligent inkoopmanagement. Strategische inkoopbeslissingen staan aan de basis van zowel de dagelijkse operaties als de lange termijn visie van deze bedrijven. Door een doordacht inkoopproces kunnen MKB-bedrijven aanzienlijke concurrentievoordelen realiseren en hun positie in een snel veranderende markt verstevigen.

Centraal in de benadering staat een goed uitgewerkt inkoopbeleid, dat richting geeft bij het aangaan van nieuwe leveranciersrelaties of het herzien van bestaande contracten. Dit inkoopbeleid vormt de schakel tussen operationele doelstellingen en de overkoepelende inkoopstrategie, waardoor bedrijfsdoelen effectiever behaald kunnen worden en waardecreatie wordt geoptimaliseerd.

• Het identificeren van geschikte leveranciers die bijdragen aan de kwaliteit en innovatie van producten.
• Het onderhandelen van kosteneffectieve contracten zonder daarbij productstandaarden uit het oog te verliezen.
• Het gebruikmaken van leveranciersinnovaties om te anticiperen op marktveranderingen.

Specifiek voor het MKB is het vermogen om flexibel en adaptief te zijn van enorm belang. Een krachtige inkoopstrategie levert hier een cruciale bijdrage aan door niet alleen te focussen op prijs, maar ook door partijen aan te trekken die kunnen meegroeien met de bedrijfsambities.

Om het belang en de complexiteit van de inkoopfunctie binnen MKB's inzichtelijk te maken, volgt hieronder een tabel die de kernpunten van een robuuste inkoopstrategie onder de loep neemt:

Deze strategische inkoopbeslissingen zijn geen eenmalige acties, maar onderdeel van een continu proces dat voortdurend bijgesteld en verfijnd moet worden. In deze dynamische cyclus zijn de elementen van inkoopbeleid en inkoopstrategie voortdurend in ontwikkeling, in lijn met de evoluerende markt en de onderneming zelf.

Inkoopmanagement: meer dan alleen kostenbesparing

In de hedendaagse markt is inkoopmanagement een cruciale schakel in bedrijfsvoering die ver uitstijgt boven de traditionele focus op kostenbesparing. Specifiek voor het midden- en kleinbedrijf (MKB) speelt inkoop een rol van betekenis op vele fronten. Het draagt bij aan het fundament van maatschappelijk verantwoord ondernemen en bevordert de realisatie van duurzame bedrijfspraktijken.

Contributie aan maatschappelijk verantwoord ondernemen

Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) is tegenwoordig niet meer weg te denken uit de bedrijfsstrategie van vooruitstrevende organisaties. Inkoopmanagement speelt hierin een sleutelrol door het stimuleren en implementeren van duurzaam inkopen. Dit betekent dat inkoopprofessionals actief samenwerken met leveranciers om milieuvriendelijke producten en diensten te betrekken, en om innovaties te stimuleren die de duurzaamheidsdoelstellingen van het bedrijf ondersteunen. Het MKB kan door middel van deze strategieën niet alleen een positieve impact uitoefenen op de maatschappij en het milieu, maar bouwt ook aan een sterk en duurzaam merkimago.

De (groeiende) vraag naar inkoopprofessionals

De vraag naar deskundige inkoopprofessionals is markant toegenomen. Dit vakgebied ondergaat een continue evolutie, waarbij de vereisten aan kennis en kunde steeds verfijnder worden. Werkzoekenden krijgen via instanties zoals het UWV de kans om middels Nevi-opleidingen en trainingen zich verder te professionaliseren binnen het inkoopgebied. Een carrière in inkoop staat garant voor een dynamische werkomgeving met uitstekende vooruitzichten, mede gezien de erkenning van inkoop als 'kansberoep' door het UWV. Hierdoor opent zich een wereld van mogelijkheden voor MKB-bedrijven om hun teams te versterken met kundige inkoopprofessionals die zowel de economische doelstellingen als maatschappelijke waarden kunnen integreren en nastreven.

• Inkoopmanagement als schakel in het behalen van MVO-doelstellingen.
• Verhoogde aandacht voor duurzaam inkopen binnen de bedrijfsvoering.
• Vergroting van de vraag naar professioneel geschoolde inkoopprofessionals.
• Nevi-opleidingen als middelpunt voor professionele ontwikkeling binnen inkoop.
  
  

De uitdagingen en mogelijkheden binnen Inkoopprocessen

Inkoopbeheer is van fundamenteel belang voor het succes van een onderneming. Het inkoopproces, een complexe reeks activiteiten, moet ervoor zorgen dat diensten en goederen tijdig worden geleverd om de continuïteit van het bedrijfsproces te garanderen. De rol van de inkoper hierin is cruciaal; zij zijn het die moeten zorgen voor een efficiënte en effectieve inrichting van het inkoopproces, waarbij het verbeteren en rationaliseren centraal staat. Het vinden van een juiste balans tussen kostenbeheersing en kwaliteitsverbetering is een doorlopende uitdaging waar inkoopprofessionals dagelijks mee te maken hebben.

Inkoopprocessen rationaliseren

Het rationaliseren van inkoopprocessen behelst meer dan alleen het snijden in kosten. Het draait om het creëren van een gestroomlijnd proces waar zowel efficiency als effectiviteit vooropstaan. De inkoopprofessional speelt hierin een sleutelrol door kritisch te kijken naar bestaande processen en mogelijkheden tot verbetering te implementeren.

De fasen van het inkoopproces

Om een gedegen inzicht in het inkoopproces te bieden, is het essentieel om de stappen zorgvuldig te bekijken. De specificatie van producten of diensten is de eerste stap, waarbij duidelijk wordt vastgesteld aan welke eisen het in te kopen artikel moet voldoen. Vervolgens wordt er een marktonderzoek uitgevoerd, waarbij potentiële leveranciers worden geïdentificeerd en uitgenodigd om een offerte in te dienen.

Na de offertevergelijking komt het onderhandelen met leveranciers, waarbij de beste voorwaarden voor prijs, levering en kwaliteit worden bedongen. De uitkomst van deze onderhandelingen is doorslaggevend voor de selectie van leveranciers. Uiteindelijk volgt de operationele inkoop, waarbij de daadwerkelijke bestelling wordt geplaatst en de levering wordt opgevolgd. Dit laatste onderdeel van het inkoopproces is waar het allemaal samenkomt en wat direct invloed heeft op de productie en dienstverlening van een bedrijf.

• Efficiënte inkoopprocessen dragen bij aan kostenbesparing en waardecreatie.
• Optimalisering van het inkoopproces vergt periodieke evaluatie en aanpassing.
• Samenwerking en communicatie met leveranciers zijn essentieel voor succesvolle inkoop.

Naast deze stappen spelen inkoopprofessionals een rol in het continu evalueren en aanpassen van de inkoopstrategie aan veranderende marktomstandigheden en bedrijfsdoelstellingen. Een effectief inkoopproces legt daarmee niet alleen een basis voor een soepele bedrijfsvoering, maar draagt tevens bij aan het algemene succes en de ontwikkeling van het bedrijf op langere termijn.

Technologie en automatisering in het inkoopproces

In een tijdperk waar technologie onlosmakelijk verbonden is met bedrijfsactiviteiten, geldt dit des te meer voor het inkoopproces. E-procurement, de inzet van elektronische middelen om het inkoopproces te optimaliseren, draagt aanzienlijk bij aan het efficiënter en transparanter maken van de inkoopactiviteiten. Dit leidt niet alleen tot tijdsbesparing en kostenvermindering, maar versterkt ook de strategische positie van het MKB binnen competitieve markten.

Door middel van spendanalyse wordt inzichtelijk waar en hoe budgetten worden besteed. Deze analyses zijn essentieel om kostenbesparende mogelijkheden te identificeren, en om te verzekeren dat de uitgaven in lijn zijn met de bedrijfsstrategie. Het maakt patronen zichtbaar in uitgaven, helpt bij het identificeren van kritieke leveranciers en biedt de data die nodig is om de inkoopstrategie bij te sturen op basis van feiten, in plaats van intuïtie.

Vervolgens levert vendor rating een methodiek om leveranciersprestaties te meten en te beoordelen op kritische prestatie-indicatoren zoals levertijd, kwaliteit en kosten. Door leveranciers te evalueren en deze feedback terug te koppelen, ontstaat een constructieve dialoog gericht op continue verbetering. Dit draagt bij aan een sterke en wederzijds voordelige leveranciersrelatie.

De adoptie van deze technologieën leidt tot een inkoopproces waar beslissingen worden ondersteund door data, en waar meer ruimte is voor strategie en partnership met leveranciers. De volgende tabel illustreert de voordelen en functies van elk van deze technologieën:

De synergie tussen e-procurement, spendanalyse en vendor rating vormt een krachtig instrument voor het MKB om hun inkoopprocessen te transformeren. Niet alleen komt dit ten goede aan de operationaliteit en financiën, maar het versterkt ook hun concurrentie- en innovatievermogen in een steeds digitaler wordende wereld.

Samenwerking met leveranciers en de inkoopfunctie

De relatie tussen bedrijven en hun leveranciers is continu in beweging. Het vermogen om deze voortdurend veranderende dynamiek te integreren binnen inkoopactiviteiten is essentieel om innovatie te stimuleren en een synergetische samenwerking te waarborgen. Het verstevigen van deze relaties vereist meer dan ooit een actieve inzet van de inkooporganisatie, waarbij aandacht voor maatschappelijk verantwoord ondernemen en duurzaam inkopen de nieuwe norm is geworden.

De veranderende dynamiek van leveranciersrelaties

In een zakelijk landschap waar verandering de enige constante is, is het aanpassingsvermogen van een inkooporganisatie aan nieuwe markttrends en leveranciersinnovaties onontbeerlijk. Deze aanpasbaarheid zorgt voor een vruchtbare bodem, waaruit langdurige en wederzijds voordelige partnerschappen kunnen ontstaan. Een proactief inkoopbeleid speelt hierin een sleutelrol, waarbij de focus ligt op het gezamenlijk realiseren van doelstellingen en het inspelen op kansen die zich voordoen.

Maatschappelijk verantwoord ondernemen en supplier engagement

De integratie van duurzaamheids- en maatschappelijke doelstellingen in inkoopbeleid vergroot de verantwoordelijkheid van organisaties ten aanzien van hun leverancierskeuzes. Het gaat hier om het aangaan van partnerships met leveranciers die niet alleen financiële waarde bieden, maar ook bijdragen aan de bredere sociale en ecologische visie van de onderneming. Supplier engagement met een focus op gedeelde waarden en transparantie is daarom cruciaal voor moderne inkoopactiviteiten die bijdragen aan een duurzame toekomst.

• Samenwerkingsverbanden baseren op gedeelde duurzaamheidsnormen.
• Leveranciers betrekken bij het ontwikkelproces van groenere producten en diensten.
• Regular overleg met leveranciers om te waarborgen dat het inkoopproces in lijn blijft met MVO-doelstellingen.

Deze geïntegreerde aanpak creëert niet alleen een krachtige stimulans voor leveranciers om verantwoorde praktijken te adopteren, maar plaatst de onderneming ook als pionier in de richting van een verantwoordelijke bedrijfsecologie.

Prestatie-inkoop en de invloed op MKB-prestaties

Prestatie-inkoop transformeert de traditionele rol van inkoop binnen het midden- en kleinbedrijf (MKB) door zich te focussen op wat echt telt: prestaties en resultaten. Dit leidt tot een paradigmaverschuiving waarbij MKB-ondernemingen worden gestimuleerd om boven de conventionele offerte-mindset uit te stijgen en innovatieve oplossingen te bieden die de prijs-kwaliteitverhouding ten goede komen. Deze verandering in de manier van inkopen stelt leveranciers in staat om hun expertise en vaardigheden volop te benutten en als gevolg daarvan een sterkere concurrentiepositie in te nemen.

De aanpak van prestatie-inkoop wakkert een cultuur aan van co-creatie en samenwerking, waar de MKB-leverancier niet alleen leverancier is, maar ook een partner in het ontwikkelen van oplossingen. Het resultaat is vaak een product of dienst die beter past bij de behoeften van de klant en die uiteindelijk leidt tot verbeterde bedrijfsprestaties.

• Vrijheid voor leveranciers om expertise te tonen resulteert in innovatiever aanbod.
• Een nadruk op prestaties in plaats van de laagste prijs bevordert de kwaliteit.
• Partnerships gebaseerd op gelijkwaardigheid stimuleren een gezamenlijke inspanning om de klanttevredenheid te verbeteren.

Om de invloed van prestatie-inkoop op MKB-prestaties concreet te maken, is hier een overzicht van de aspecten waarop deze inkoopmethode de grootste impact heeft:

De prestatie-inkoop fungeert dus als een katalysator voor verbetering en groei binnen het MKB. Door goed te kijken naar prestaties en niet alleen naar prijs, ontstaat er ruimte voor het MKB om zich te onderscheiden in de markt met hun unieke kwaliteiten en waarde propositie. De sleutel tot succes binnen de prestatie van inkoop ligt in het juist beoordelen en waarderen van het totale aanbod, waar een excellente prijs-kwaliteitverhouding een centrale rol speelt.

Betrokkenheid van het MKB bij aanbestedingstrajecten

In aanbestedingstrajecten spelen MKB-bedrijven een belangrijke rol. Echter, deze kleinere ondernemingen komen aanzienlijke hindernissen tegen die deelname aan deze trajecten bemoeilijken. De Europese Commissie en de Nederlandse overheid erkennen deze uitdagingen en hebben specifieke maatregelen genomen om deze barrières te verminderen en het speelveld te egaliseren.

Europese richtlijnen en het MKB

De Europese Commissie heeft meerdere richtlijnen opgesteld om het MKB beter te faciliteren in aanbestedingsprocedures. Door rekening te houden met de unieke beperkingen van het MKB, zoals beperkte resources en de complexiteit van aanbestedingstrajecten, zijn er speciale regelingen ontworpen die deze bedrijven ondersteunen en stimuleren om mee te dingen naar publieke opdrachten.

Belemmeringen en oplossingen voor MKB bij aanbestedingen

Het MKB ondervindt specifieke belemmeringen bij aanbestedingen, zoals hoge deelnemingskosten en rigide eisen die het moeilijk maken om te concurreren met grotere bedrijven. De Aanbestedingswet 2012 biedt handvatten om aanbestedingen meer MKB-vriendelijk te maken. Daarnaast is het initiatief Beter Aanbesteden in het leven geroepen om de dialoog tussen overheden en MKB-ondernemers te verbeteren, met als doel de aanbestedingspraktijken te optimaliseren.

• Vereenvoudiging van aanbestedingsdocumenten om toegankelijkheid te verbeteren.
• Verlagen van de administratieve last en bijbehorende kosten voor MKB-deelnemers.
• Splitsen van grote opdrachten in kleinere percelen om deelname van MKB te bevorderen.

Conclusie

Het is onmiskenbaar dat inkoopstrategie een centrale steunpilaar vormt binnen het bedrijfswezen, met name voor MKB-bedrijven. Deze strategie gaat veel verder dan alleen kostenbesparing. Ze is de katalysator voor het verzekeren van de concurrentiepositie, het stimuleren van innovatiekracht en het realiseren van maatschappelijke verantwoordelijkheid. Het inkoopproces is daarom niet alleen een procedure, maar een doorlopende cyclus van acties die de bedrijfsvoering naar een hoger niveau tilt.

De betrokkenheid van leveranciers bij het verwezenlijken van organisatiedoelen toont aan hoe cruciaal leverancierskeuzes zijn. Door strategische partnerschappen te smeden en inkoopafdelingen te voorzien van de nodige vaardigheden en kennis, ontstaat de ruimte om zowel te innoveren als om een stevig fundament te leggen onder het bedrijf. Deze aanpak verzekert een inkoopbeleid dat flexibel genoeg is om in te springen op veranderingen en uitdagingen binnen de markt.

Ten slotte is het duidelijk dat door het versterken van professionaliteit binnen het inkoopbeleid en het toegankelijker maken van aanbestedingen voor het MKB, deze cruciale bouwsteen van de Nederlandse economie blijvend zal bijdragen aan een duurzame en succesvolle toekomst. Niet alleen voor de individuele ondernemingen, maar voor de gehele bedrijfssector. De synergie tussen kennis, vaardigheid en strategie binnen het inkoopproces is daarmee de drijvende kracht achter continuïteit en groei. Het MKB staat daarin centraal als motor van innovatie en als bewaker van economische diversiteit.

Bron links

• https://nevi.nl/inkoop/wat-is-inkoop
• https://www.pianoo.nl/nl/themas/mkb/mkb-vriendelijk-inkopen-toegelicht
• https://www.pianoo.nl/nl/inkoopproces/fase-0-organisatie-van-inkoop/prestatie-inkoop-of-best-value-procurement
  
  

Maaike
van Roomen

P2P specialist

Maaike is onze purchase to pay-goeroe, deskundig in alles wat met declaratieverwerking, contractbeheer, factuurverwerking en inkoopbeheer te maken heeft. Ze is een ster in het vertalen van ingewikkelde materie naar boeiende content.